بازی که تاکنون در قالب جشنواره‌های مختلف در شهرستان‌های جنوبی استانآذربایجان غربی برگزار می‌شد، اما با ثبت آن در فهرست میراث ناملموس توجه بیشتری را به خود جلب خواهد کرد. جورابین یک بازی بومی محلی است که از زمان‌های قدیم در شب‌های زمستان در مناطق کردنشین و جنوبی استان برای دور هم جمع شدن و به نشانه اتحاد و همدلی برگزار می‌شود.
- محبوب‌ترین بازی بومی روزهای سرد
معاون میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان غربی با بیان این‌که ثبت این بازی در همایش شورای برگزاری ثبت ملی که اخیراً در سرعین اردبیل برگزار شد، به تصویب رسیده است عنوان می‌کند: آذربایجان غربی با ارائه ۴ پرونده میراث ناملموس در این همایش حضور داشت که پس از بررسی‌های لازم هر چهار پرونده برای ثبت ملی به تصویب رسید. «حسن سپهرفر» می‌افزاید: بازی جورابین یکی از محبوب‌ترین بازی‌های بومی فصول پاییز و زمستان در مناطق کردنشین به‌ویژه در مناطق روستایی است که در این بازی ۲ تیم حضور دارند و به ترتیب نوعی گوی چوبین به نام مازوج را در داخل ۲ ردیف از جوراب‌های مخصوص محلی پنهان می‌کنند که تیم مقابل باید آن را پیدا کند.
- تعیین مکانی خاص برای برگزاری بازی جورابین
رئیس اداره ورزش و جوانان شهرستان نقده هم درباره ثبت ملی این بازی به عنوان میراث ناملموس به همشهری می‌گوید: بازی جورابین نزدیک به یک قرن است که در شهرستان نقده برگزار می‌شود. این بازی اغلب در فصل پاییز و زمستان در دورهمی‌های شبانه اهالی این منطقه برگزار می‌شود.
«نوروز علی‌مردان» عنوان می‌کند: این بازی در گذشته اغلب در حسینیه‌های این شهرستان برگزار می‌شد و اهالی شور و حال خاصی برای برگزاری آن داشتند. پس از آن با پیگیری‌های اداره ورزش و جوانان نقده یک ساختمان مجزا در طبقه بالای استخر اوراز در پارک کوثر برای برگزاری این بازی اختصاصیافته است.
علی‌مردان به برگزاری این بازی به صورت رسمی و مسابقات کشوری اشاره می‌کند و می‌افزاید: سال گذشته جشنواره کشوری بازی‌های بومی–محلی در رشته‌های طناب‌کشی، گونی دوانی، دال پلان، جورابین(جوراب جوراب)، کلاه‌پران و خروس‌خروس در زمین چمن آباد شهرستان نقده برگزار شد. نقدهظرفیت بالایی در برگزاری این مسابقات دارد. این مسئول با اشاره به این‌که ثبت ملی این بازی در میراث ناملموس اتفاقی خوب و زیبا برای ورزش بومی و محلی شهرهای جنوبی استان است اظهار می‌کند: این بازی قدمتی نزدیک به یک قرن دارد و یکی از سخت‌ترین بازی‌های بومی و محلی به شمار می‌رود. در این بازی حواس چندگانه انسان درگیر می‌شود و به دلیل این‌که یک بازی حسی و گروهی است باید نفرات از تمرکز بسیاری بالایی برخوردار باشند.
- تلاش برای احیای بازی‌های بومی–محلی
رئیس اداره ورزش‌های بومی و محلی نقده هم با اشاره به این‌که بازی‌های بومی-محلی نه تنها در شهرستان نقده، بلکه در کل کشور مهجور مانده‌اند، اظهار می‌کند: در زمان‌های قدیم اصلا مکانی برای این مسابقات وجود نداشت، اما با پیگیری مستمر اداره ورزش و جوانان شهرستان نقده در طبقه دوم پارک کوثر برای این مسابقات مکانی در نظر گرفته شده است.
«بهروز پیرآلاگوز» با اشاره به آثار مخرب رواج بازی‌های کامپیوتری و شبکه‌های اجتماعی عنوان می‌کند: بازی‌های بومی و محلی در سال‌های اخیر با ظهور بازی‌های کامپیوتری و پیشرفت جوامع به فراموشی سپرده شده است. در گذشته به دلیل اجرای همین بازی‌های بومی و محلی بسیاری از خانواده‌ها دور هم جمع می‌شدند و تفریح و سرگرمی‌را همراه با ورزش‌های فکری انجام می‌دادند، اما امروز بازی‌های کامپیوتری و گوشی‌های هوشمند جای این بازی‌ها را گرفته است. حتی در بسیاری از شهرهایی هم که این بازی‌ها در آنها رواج داشته است امروزه کمتر شاهد علاقه‌مندی مردم به برگزاری این بازی‌ها هستیم و جوانان سرگرم بازی‌های رایانه‌ای هستند. وی تاکید می‌کند: با برگزاری جشنواره کشوری بازی‌های بومی–محلی که اسفند سال گذشته هم در نقده برگزار شد، سعی در احیای این بازی‌ها داریم تا ضمن ایجاد فضایی مفرح، بازی‌های بومی و محلی را هم به نسل جدید معرفی کنیم.
- استقبال شهرهای کردنشین از مسابقات جورابین
رئیس اداره ورزش و جوانان شهرستان پیرانشهر با بیان این‌که ثبت ملی این بازی بومی در فهرست میراث ناملموس می‌تواند به برگزاری هر چه بهتر و حتی افزایش برگزاری این مسابقات در کشور کمک کند، اظهار می‌کند: سال‌هاست که هیات ورزشی روستایی و عشایری شهرستان پیرانشهر با همکاری اداره ورزش و جوانان این شهرستان مسابقات بومی–محلی جورابین را برگزار می‌کند که با استقبال بی‌نظیر همشهریان و علاقه‌مندان به این نوع بازی محلی همراه است.
«کیوان خوشبخت» می‌افزاید: در دهه فجر سال گذشته ۱۱۰ تیم در این مسابقات حضور داشتند که در نوع خود واقعاً بی‌سابقه بود. به طور حتم با ثبت ملی این بازی شاهد استقبال و افزایش تیم‌ها در این رقابت‌ها خواهیم بود. خوشبخت هدف از برگزاری این مسابقات را زنده نگه داشتن فرهنگ بومی و محلی عنوان می‌کند و می‌گوید: چنین مناسبت‌هایی می‌تواند در حفظ این فرهنگ و آداب و رسوم محلی نقش بسیار ارزنده‌ای داشته باشد.
این مسابقه با توجه به استقبال ۱۱۰ تیم از استان‌های آذربایجان غربی و کردستان بی‌سابقه است و تیم‌های شهرستان‌های مجاور از جمله مهاباد، نقده، سردشت و اشنویه هم در این رقابت‌ها شرکت می‌کنند. بوکانی‌ها هم سال گذشته میزبان مسابقات جورابین غرب کشور بودند که در پایان هم خودشان بر سکوی قهرمانی ایستادند. این مسابقات در ایستگاه یازدهم سال گذشته در بوکان برگزار شد و بازیکنانی از ۱۴ شهر و ۱۹ تیم از استان‌های غربی کشور در سالن ورزشی آیروبیک بانوان مجموعه ورزشی وحدت بوکان به رقابت با یکدیگر پرداختند. قهرمانی بوکانی‌ها در این بازی‌ها نشان از ظرفیت‌های ویژه شهرهای جنوبی استان در برگزاری این دیدارها دارد.
- قواعد بازی جورابین
جوراب بازی که نام محلی آن جورابین (جوراب جوراب) است یکی از بازی‌های محلی مناطق کردنشین به شمار می‌رود و نقش موثری در افزایش قدرت تصمیم‌گیری، ایجاد روحیه همکاری و درک اهمیت مشورت بازیکنان دارد. این بازی اغلب در مناطق روستایی و با استفاده از ۱۰ لنگه جوراب بزرگ و یک تیله یا هرچیز گوی مانندی برگزار می‌شود. تیم‌ها با پیدا کردن مازوج امتیاز کسب می‌کنند و تیمی که بتواند امتیاز خود را با عدد ۱۵۰ برساند به عنوان برنده بازی معرفی می‌شود. اگر امتیاز تیم‌ها نزدیک به هم باشد، بازی به دور دوم کشیده می‌شود. تیمی که بتواند در ۲ مرحله بیشترین امتیاز را کسب کند تیم برتر خواهد بود و در صورت تساوی امتیازها، تیم برنده در دور سوم بازی مشخص می‌شود. این بازی هفته گذشته در فهرست میراث فرهنگی ناملموس کشور به ثبت ملی رسید.
میراث فرهنگی ناملموس به تولیدات و فرآیندهای فرهنگی گفته می‌شود که با گذشت زمان و از نسل‌های پیشین باقی مانده است. میراث فرهنگی ناملموس توسط یونسکو به عنوان همتای میراث جهانی یونسکو ترویج می‌شود و تمرکز عمده آن بر جنبه‌های ناملموس فرهنگ است. یونسکو در سال ۲۰۰۱ با انجام تحقیقی در میان کشورها و سازمان‌های مردم‌نهاد تلاش کرد تا توافق آنان برای ارائه تعریفی از میراث ناملموس و بستن پیمان‌نامه‌ای در این زمینه را به دست آورد که نتیجه آن کنوانسیون پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس بود که در سال ۲۰۰۳ به تصویب رسید.
نظر شما